Phóng viên (PV): Giáo sư đánh giá như thế nào về chính sách “3 không” (không liên minh, liên kết; không đi với nước này chống nước kia; không cho bất cứ nước nào đặt căn cứ quân sự ở Việt Nam) của Việt Nam?
Giáo sư Can Thay-ơ:
 Chính sách “3 không” đã được nêu trong Sách Trắng Quốc phòng Việt Nam. Theo tôi, đây là chủ trương hoàn toàn phù hợp trong bối cảnh tình hình thế giới hiện nay.  Thứ nhất, Chiến tranh Lạnh đã kết thúc, do đó, liên minh, liên kết là chuyện của quá khứ. Cũng phải thấy rằng, liên minh, liên kết đã thay đổi về bản chất. Ngoại trừ Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) với điều khoản 5-quy định bất kỳ cuộc tấn công vũ trang nào vào một hay một số thành viên của liên minh đều được coi là một cuộc tấn công vào toàn bộ liên minh, còn lại trên thực tế khi một quốc gia gặp thách thức, rốt cuộc quốc gia đó vẫn có thể không nhận được sự giúp đỡ như mong muốn từ một đồng minh vì nhiều lý do chính trị được đưa ra. Như vậy là luôn có rủi ro trong quan hệ đồng minh. Bằng cách xây dựng sức mạnh của riêng mình, Việt Nam không cần phải liên minh với bất kỳ bên nào.
Giáo sư Can Thay-ơ trả lời phỏng vấn. Ảnh: BẢO TRUNG 
Thứ hai, việc cho phép nước ngoài đặt căn cứ quân sự trên lãnh thổ của mình sẽ chỉ là trở ngại cho Việt Nam. Nó có thể tạo ra kẻ thù cho Việt Nam trong khi Việt Nam chủ trương muốn thêm bạn chứ không phải kết thù. Thứ ba, việc đi với nước này để chống lại nước kia sẽ phải trả giá trong một thế giới ngày càng phụ thuộc lẫn nhau nhiều hơn. Trong thế giới đó, Việt Nam ý thức được rằng, chỉ dưới ngọn cờ của Liên hợp quốc, mọi quốc gia mới có cơ hội bình đẳng hơn. Tăng cường hợp tác trong khi vẫn bảo đảm sự tự chủ như Việt Nam đã và đang thực hiện chính là một biện pháp phù hợp. Chính sách “3 không” của Việt Nam không chỉ không đe dọa tới nước nào mà còn làm các nước khác thấy yên tâm.
PV: Theo Giáo sư, đối ngoại quốc phòng của Việt Nam đã đạt được những kết quả như thế nào trong thời gian qua?
Giáo sư Can Thay-ơ: Trước hết phải khẳng định là chính sách đối ngoại đa dạng hóa, đa phương hóa của Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu, góp phần quan trọng vào việc gìn giữ hòa bình, ổn định và phát triển kinh tế, nâng cao vị thế đất nước. Một ví dụ tiêu biểu là việc Việt Nam được Đại hội đồng Liên hợp quốc bầu chọn làm ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2008-2009 với số phiếu gần như tuyệt đối.
Khi nói đối ngoại của Việt Nam thành công thì tôi phải khẳng định là đối ngoại quốc phòng của Việt Nam rất thành công. Quân đội Việt Nam có kỷ luật nghiêm và luôn sẵn sàng hợp tác. Tôi từng phụ trách một khóa học cho sĩ quan Việt Nam tại Ô-xtrây-li-a.  Họ đều là những người chủ động, tích cực và chuyên nghiệp. Việc Việt Nam tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc một mặt góp phần tăng cường vai trò của Liên hợp quốc, mặt khác xây dựng được hình ảnh Việt Nam là một đối tác tin cậy. Một kết quả cụ thể khác, đó là nỗ lực khắc phục hậu quả chiến tranh. Không chỉ có Mỹ, vốn là trách nhiệm của họ, Việt Nam đã nhận được sự hỗ trợ của nhiều nước khác như Anh, Pháp. Tôi không nghĩ là có một nước nào lại cho rằng, những đóng góp của Việt Nam không phải vì lợi ích rộng rãi của nhiều nước.
PV: Phát biểu tại Hội thảo khoa học quốc tế Việt Nam học lần thứ 5, Giáo sư cho rằng, thông qua kênh hợp tác quốc phòng, Việt Nam đã nỗ lực tránh bị vướng vào cuộc cạnh tranh chiến lược bằng cách theo đuổi một sự cân bằng đa cực với 7 nước lớn là Nga, Ấn Độ, Nhật Bản, Trung Quốc, Mỹ, Anh và Pháp, trong khi vẫn bảo đảm sự tự chủ chiến lược của mình. Đề nghị Giáo sư làm rõ hơn nhận định này?
Giáo sư Can Thay-ơ: Trước hết phải khẳng định rằng, sự ổn định và vị thế gia tăng của Việt Nam cũng đem lại lợi ích cho các nước lớn. Thời gian qua, lãnh đạo Việt Nam thường xuyên có các cuộc thăm viếng các nước lớn kể trên, chứ không riêng một nước nào. Hay việc Việt Nam cho phép tàu hải quân các nước ghé thăm cảng quốc tế Cam Ranh cũng là ví dụ cho chủ trương cân bằng đó. Đó chính là lý do tại sao chính sách đối ngoại đa dạng hóa, đa phương hóa lại được Việt Nam tích hợp vào trong lĩnh vực quốc phòng.
PV: Trân trọng cảm ơn Giáo sư!
HOÀNG VŨ (thực hiện)